Đứng bên bờ sông chúng ta có thể phát hiện thấy dòng nước có thể cuốn theo các vật nổi trên mặt nước nhưng sóng nước thì lại không thể mang đi các vật nổi trên mặt nước. Bất kể sóng nước lớn như thế nào thì ngay một chiếc lá nhỏ nổi trên mặt nước cũng không theo sóng mà đi xa, nó chỉ nhấp nhô ở chỗ cũ. Đó là lý do gì?
Nguyên nhân rất đơn giản: trên dòng sông nước luôn luôn chảy, nước chảy đẩy các vật trên mặt nước trôi xuôi dòng. Thế nhưng ở trong ao nước thì tình hình lại không như vậy. Nơi mà sóng nước truyền tới chủ yếu chỉ xảy ta dao động chứ nước không chuyển động theo hướng truyền sóng vì thế các vật trên mặt nước cũng không theo sóng nước mà lan đi.
Nước là do các phân tử cấu tạo nên. Ở chỗ nào mà sóng nước truyền tới mỗi một phân tử nước đều bị buộc phải chuyển động. Trước tiên chúng chuyển động lên trên đồng thời chuyển động về phía trước. Sau khi lên tới một độ cao nhất định thì hạ xuống đồng thời lại chuyển động về phía sau. Sau khi hạ xuống đến một độ sâu nhất định lại chuyển động lên đồng thời lại chuyển động về phía trước và trở lại điểm xuất phát ban đâu. Chúng cứ chuyển động theo vòng tròn như vậy, mức lên và xuống đần đần nhỏ đi để cuối cùng trở lại mức phẳng lặng. Mới nhìn qua thì hình như nước cùng truyền đi với sóng nước.
Trên thực tế chẳng qua là phân tử nước dao động tại chỗ, vì thế khi sóng nước truyền đi xa không thể mang theo các vật nổi trên mặt nước cùng đi. Điều này cũng giống như sắp thu hoạch lúa, gió có thể làm cho ruộng lúa gợn sóng. Xem ra hình như là các bông lúa cùng chạy đua với sóng lúa nhưng sự thực là các bông lúa chẳng thay đổi vị trí chúng chỉ vì tác dụng của gió mà từng đợt từng đợt nghiêng đầu uốn lưng thôi.
Vì nơi mà sóng nước truyền tới, các phân tử nước chỉ chuyển động theo cấp vòng tròn tại chỗ cho nên sóng nước có thể làm cho các vật trên mặt ít nhấp nhô lên xuống chứ không thể nânf các vật đó đi cùng.
Khi có gió các vật nổi trên mặt nước trôi theo hướng của sóng nước thế nhưng đó không phải là do tác dụng của sóng nước mà là đo gió trực tiếp thổi vào các vật đẩy chúng đi.