Khi bạn dùng bút máy viết thì trên trang giấy trắng thì lập tức xuất hiện những dòng chữ. Bạn đã từng đặt câu hỏi này chưa: Vì sao khi viết thì mực trong bút máy không ngừng chảy ra còn khi không viết thì mực lại không chảy ra nữa?
Chúng ta hãy làm thí nghiệm sau: lấy một ống thủy tỉnh nhỏ cắm vào một cốc đựng nước, nước ở trong ống thuỷ tỉnh nhỏ đó dâng lên cao rất nhanh và mặt nước trong ống cao hơn mặt nước trong cốc. Hiện tượng trên được gọi là hiện tượng mao dẫn. Bút máy được thiết kế trên cơ sở ứng dụng nguyên lý mao dẫn. Nó dựa vào một loạt khe nhỏ trên thân bút và những rãnh nhỏ trên ngòi bút để dẫn mực từ trong ruột chứa mực lên đầu ngòi bút. Khi ta viết, tức là khi đầu ngòi bút chạm vào giấy thì mực sẽ lưu lại trên giấy.
Khi không viết vì sao mực trong bút lại không chảy ra nữa? Chúng ta hãy thêm một thí nghiệm nữa để làm rõ vấn đề này: dùng một tờ giấy cứng đậy thật kín lên một cái cốc đựng đầy nước, giữ chắc tờ giấy rồi nhanh chóng xoay cả cốc và tờ giấy, bỏ bàn tay đang giữ tờ giấy ra, bạn sẽ thấy nước chứa đầy trong cốc vẫn ở nguyên trong cốc không chảy ra được. Chẳng lẽ một cốc nước nặng như vậy lại không đẩy bật được một tờ giấy ra?
Không phải thế. Đó là do áp suất không khí tác dụng lên tờ giấy, chặn nổi trọng lượng của cốc nước. Khi chưa viết thì mực trong bút không chảy ra cũng giống như vậy, lúc đó áp suất bên ngoài ruột chứa mực lớn hơn áp suất ở bên trong ruột chứa mực nên đã tạm thời ngăn mực chảy ra.Có một số loại bút máy kiểu cổ khi bạn đang viết thường có khi đột ngột chảy ra cả giọt mực làm bẩn cả giấy. Điều này phần lớn đều xảy ra vào mùa đông và vào lúc mực ở trong ruột chứa mực còn tương đối ít, đó là vì về mùa đông nhiệt độ thân người cao hơn nhiệt độ bút, nhiệt độ thân người thông qua tay truyền đến ruột bút, không khí trong ruột bút khi gặp nhiệt liền nở ra.
Khi mực trong ruột bút tương đối ít thì không khí trong đó tương đối nhiều, không khí càng nhiều sau khi bị nở vì nhiệt càng mạnh sẽ đẩy mực ra càng nhiều, mấy rãnh mao dẫn trên lưỡi gà của loại bút kiểu cổ không thể giữ lại được toàn bộ số mực từ trong ruột chảy ra vì thế mới có hiện tượng mực chảy thành giọt. Nói chung, các bút máy kiểu mới ở lưỡi gà thường có tương đối nhiều rãnh mao dẫn chứa mực hoặc bộ phận chứa mực có thể chứa được toàn bộ lượng mực dư thừa nên không bị nhỏ giọt.